در تعداد زیادی از عکسها و ویدیوها از دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، نکتهای درباره سبک ارتباطیاش مشهود است: او عاشق اشاره کردن است، و این حرکت تاثیری قوی بر هوادارانش دارد.
به نوشته هافینگتون پست، ترامپ برخلاف بسیاری از سیاستمداران که معمولا به سخنرانی تکیه دارند، با ترکیبی از بیان کلامی و حرکات بدنی با مخاطبانش ارتباط برقرار میکند. او نه تنها در سخنرانیها، بلکه هنگام معرفی همحزبیها یا اعضای دولتش نیز با انگشت اشاره میکند.
ترامپ همین ژست را برای رقبایش نیز به کار میبرد؛ مانند مناظره نهایی انتخابات ریاستجمهوری با هیلاری کلینتون در سال ۲۰۱۶، زمانی که با انگشت به او اشاره کرد گویی میگفت «حرفهای این آدم باورتان میشود؟».
او گاهی هم به خودش یا به نام «ترامپ» روی کلاهش اشاره میکند، و حتی در رویدادهایی، مانند تماشای خورشیدگرفتگی، هم این حرکت را انجام میدهد.
کریستوفر هارت، استاد زبانشناسی در دانشگاه لنکستر بریتانیا، به این ژست علاقهمند شد، زیرا هرچند درباره تاثیر واژگان سیاستمداران پژوهشهای زیادی انجام شده، تاثیر نشانههای غیرکلامی بر شکلگیری محبوبیت سیاسی کمتر بررسی شده است. او گفت من به حرکات نمایشی سیاستمداران راستگرا علاقهمندم، و ترامپ نقطه آغاز روشنی برای این تحقیق بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در پژوهشی که در نشریه «نشانهشناسی اجتماعی» (Social Semiotics) منتشر شد، هارت یک ویدیو یکساعته از گردهمایی انتخاباتی ترامپ با حضور بیش از ۱۱ هزار نفر در آوریل ۲۰۱۶ در بوفالو در نیویورک را تحلیل کرد.
هارت متوجه شد ترامپ بیش از یک بار در دقیقه از حرکت اشاره استفاده میکند. هارت گفت: «ترامپ تنها سیاستمداری نیست که از ژست اشاره کردن بهره میگیرد، اما تکرر استفاده واقعا قابل توجه است. به نظر میرسد فضای زنده گردهمایی باعث میشود او بیشتر این حرکت را انجام دهد.»
وقتی ترامپ مخاطبانش را مستقیم خطاب قرار میدهد («شما») به نزدیک اشاره میکند و زمانی که به دشمنان اشاره دارد («آنها» یا افراد و گروههای خاص مانند «رسانهها» یا «معترضان») به بیرون و دور از بدنش اشاره میکند.
اشاره ترامپ به هواداران نوعی دعوت و تعامل است و آنها را به داخل دایره نزدیکانش میکشد، در حالی که اشاره به منتقدان نوعی طرد و دیگریسازی تلقی میشود. هارت میگوید ترامپ حتی وقتی سخن نمیگوید، باز هم این حرکت را انجام میدهد، چه برای قدردانی از فردی میان حضار چه هنگام نمایش نمادین «دیوار مرزی خیالی» باشد.
ریشه این سبک نمایشی را میتوان در پیشینه تلویزیونی و سرگرمی ترامپ جستوجو کرد؛ پیش از شهرتش در برنامه «کارآموز»، او مهمان دائمی دبلیودبلیوئی (WWE) بود، جایی که حرکات نمایشی و پرانرژی مانند اشاره سر و دست، و سایر ژستهای اغراقآمیز طبیعی است.
به گفته هارت، شیوهای که او با انگشت اشاره میکند و افراد را از میان جمع برمیگزیند، بیتردید خاص سرگرمی زنده است. او خود را بهعنوان مردی از میان مردم، کنار حضار قرار میدهد.
از نظر هارت، اشاره ترامپ به خودش برای نشان دادن صداقت و ارتباط احساسی سریع با جمعیت است. او هنگام صحبت از مکانها نیز به پایین اشاره میکندــ مثلا وقتی میگوید «این کشور» یا «بوفالو»ــ تا پیام سیاسی کلی را به محل خاص گردهمایی پیوند دهد: نگران نباشید، شما و شهرتان از این برنامه سیاسی منتفع میشوید.
به گفته هارت، ژست اشاره اگرچه ساده به نظر میرسد، بخش مهمی از جذابیت ترامپ است. او برخلاف سیاستمداران سنتی که از مجموعه محدودی حرکات کنترلشده استفاده میکنند تا مخاطب را از پیام اصلی منحرف نکنند، حرکات ترامپ آزاد، خودانگیخته و شبیه گفتوگوی عادی است.
هارت این تفاوت را با مناظره تاریخی نیکسون و جان اف. کندی مقایسه میکند، جایی که زبان بدن خشک نیکسون در برابر آرامش و طبیعی بودن کندی شکست خورد. او میگوید سیاستمدارانی مانند ترامپ یا بوریس جانسون با تقلید از رفتار بدنی مردم عادی، اما در قالبی نمایشیتر، ارتباطی پرکشش با مخاطبانش ایجاد میکنند.

